WERSJA PREMIUM:


Tu jesteś:




Menu:

Internetowa Liturgia Godzin

Wesprzyj rozwój serwisu

Czytelnia

10 sierpnia
Błogosławiony Edward Detkens,
prezbiter i męczennik

Zobacz także:

Błogosławiony Edward Detkens
Edward urodził się 14 października 1885 r. w podwarszawskiej wsi Mokotów - dziś jednej z dzielnic stolicy. Ok. 1900 r. rodzina przeniosła się do Aleksandrowa (dziś osiedle w warszawskiej dzielnicy Białołęka). Szkołę średnią, gimnazjum ukończył w Siedlcach i otrzymał świadectwo z tytułem praktykanta aptekarskiego. Zaraz potem, w 1903 r., wstąpił do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Święcenia kapłańskie przyjął na początku listopada 1908 r. z rąk abpa metropolity warszawskiego, Wincentego Teofila Popiel-Chościaka.
Pracował jako wikariusz m.in. w Żbikowie, w parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, obecnie na terenie Pruszkowa. Była to wówczas niewielka osada, ale Edward obiecał jej mieszkańcom, że jeżeli zbudują u siebie kaplicę, w każdą niedzielę i święta przyjedzie do nich, aby odprawić im Mszę św. Kaplica powstała w 1910 r. i w ten sposób Edward był przez dwa lata jakby pierwszym proboszczem Pruszkowa, choć oczywiście nieformalnym. W 1913 r. kard. Aleksander Kakowski erygował tam parafię pw. św. Kazimierza.
Jednocześnie ks. Edward wspomagał proboszcza, ks. Józefa Szczuckiego, w budowie nowej świątyni w Żbikowie. Powstała ona w 1913 r. Wybudowana została też plebania.
W tym samym roku ks. Edward został przeniesiony do kolegium wikariuszy archikatedry w Warszawie. Odtąd na stałe związał się z Warszawą - wikariuszem przy katedrze był 16 lat, stając się świadkiem najważniejszych wydarzeń w stolicy z okresu I wojny światowej, powstania i pierwszych, trudnych lat II Rzeczypospolitej.
Przez lata był prefektem w warszawskich szkołach, m.in. w gimnazjum (później także liceum) im. Jana Zamoyskiego, w prywatnym żeńskim gimnazjum humanistycznym Haliny Gepnerówny, w prywatnej szkole Cecylii Kozłowskiej oraz gimnazjum żeńskim Władysławy Lange. Prowadził stowarzyszenie Iuventus Christiana, założone w 1921 r. przez ks. Edwarda Szwejnica, skupiające inteligencką młodzież katolicką. W 1932 r. działało 14 kół stowarzyszenia w Warszawie oraz po jednym w Poznaniu i Wilnie.
Działalność ta sprawiła, że gdy w 1928 r. ks. Szwejnic został pierwszym duszpasterzem akademickim w Warszawie i rektorem kościoła pw. św. Anny rok później jego wikariuszem został ks. Edward. W 1934 r., po śmierci ks. Szwejnica, objął po nim obowiązki rektora kościoła, będącego dziś ośrodkiem duszpasterstwa akademickiego w Warszawie. Był także związany z warszawskimi stowarzyszeniami twórczymi, w szczególności z Akademią Sztuk Pięknych.
Stał się twórcą majowych pielgrzymek studentów i profesorów na Jasną Górę. Wprowadził, realizując pomysł zmarłego wcześniej swego poprzednika, coroczne ślubowania młodzieży akademickiej. Pierwsze ślubowanie odbyło się 24 maja 1936 r., gdy przed szczytem Jasnej Góry zebrało się 20 tysięcy młodzieży, a modlitwie przewodniczył kard. August Hlond, Prymas Polski. Studenci przyrzekali "wiary naszej bronić i według niej rządzić się [...] w życiu [...] osobistym, rodzinnym, społecznym, narodowym i państwowym", zawierzając swój los Matce Bożej. W czerwcu 1938 r. ks. Detkens towarzyszył pielgrzymce akademickiej na kanonizację Andrzeja Boboli w Rzymie.
Po wybuchu II wojny światowej i upadku stolicy został poddany represjom przez okupanta niemieckiego. Pierwszy raz gestapo aresztowało go już 4 października 1939 r. Osadzono go na Pawiaku. W więziennym szpitalu opiekował się m.in. studentem Politechniki, cierpiącym na zapalenie nerwów po wybuchu bombowym. Po czterech miesiącach, w Środę Popielcową 7 lutego 1940 r., wypuszczono go. Przygotował wtedy na Wielki Piątek symboliczny Grób Pański. Opleciony drutem kolczastym, był symbolem Polski zniewolonej. Nadpalone belki opisywały zbombardowany kraj. Kilkaset kilogramów ziemi ułożonej w formie grobów z krzyżami - jak na warszawskich ulicach - znaczyły setki tysięcy pomordowanych, a metry tiulu jako całunu rozwieszonego od bocznego ołtarza po ambonę - nadzieję.
30 marca 1940 r., zaraz po Wielkanocy, gestapo pojawiło się przed drzwiami kościoła św. Anny. Ks. Edward został aresztowany; mówiono mu, że jedzie na krótkie przesłuchanie, w siedzibie gestapo przy al. Szucha. Zawieziono go jednak stamtąd do więzienia śledczego przy ul. Rakowieckiej, a 15 kwietnia 1940 r. na Pawiak.
2 maja 1940 r. wywieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Otrzymał tam numer 24014. Podczas krótkiego pobytu w tym obozie był bity i maltretowany, zmuszany do nieludzkiej pracy przy noszeniu cegieł i budowie dróg. W nieustającym zimnie, głodzie, szykanach obozu szybko tracił zdrowie. Około 10 października 1941 r. Niemcy wywieźli go do Dachau, gdzie Niemcy prowadzili rozłożoną w czasie eksterminację przedstawicieli polskiego duchowieństwa. Tam wytatuowano mu na przedramieniu nowy numer: 27831.
Zachowało się 19 listów pisanych przez ks. Detkensa z Dachau, które przepuściła cenzura obozowa. Są niesamowitym świadectwem cierpień - ale i wielkiego ducha. Pisane po niemiecku, pełne słów i zwrotów, szyfrów, anagramów, przenośni, symboli (w związku z cenzurą), możliwych do odczytania tylko przez bliskich i znajomych, zawierają też myśli i pouczenia kapłańskie dla organizacji studenckich, młodzieży akademickiej, którą tak ukochał.
5 lipca 1942 r. napisał ostatni list z przesłaniem do młodzieży akademickiej. Pisał w nim m.in.: "Ewangelia uczy nas żyć w Bogu; zwłaszcza teraz wymaga od nas, by coś, a nawet wszystko złożyć w ofierze: jeden musi życie, inny - pracę albo cierpienie, co w świetle Krzyża Chrystusa ma swój sens, dla nas - może bardzo trudny do zrozumienia, ale przez to można łatwiej wypełnić wielki obowiązek życia".
Niemcy zaczęli więźniów znajdujących się w "stanie beznadziejnym", najpierw izolować, a potem wywozić z Dachau w tzw. "transportach inwalidów". W jednym z nich, z 10 sierpnia 1942 r., znalazł się także ks. Edward. Więźniów wywożono do austriackiego ośrodka eutanazyjnego w Hartheim i tam mordowano ich w komorze gazowej. Komendantura obozowa poinformowała rodzinę urzędowo, że Edward zmarł 22 sierpnia 1942 r. Jego ciało spalono w krematorium, a prochy rozsypano na pobliskich polach.
Beatyfikowany został przez św. Jana Pawła II w Warszawie 13 czerwca 1999 r. w grupie 108 polskich męczenników II wojny światowej. Na cmentarzu powązkowskim w Warszawie (kwatera 105–II–29/30) znajduje się, w rodzinnym grobowcu, jego cenotaf, czyli symboliczny nagrobek.

Ostatnia aktualizacja: 31.07.2014


Ponadto dziś także w Martyrologium:
W Auxerre, we Francji - św. Hugona, biskupa. Wcześnie powierzono go opiece św. Hugona z Cluny, jego krewnego. Sam później objął rządy w opactwie św. Germana w Auxerre. Gdy w roku 1114 tamtejszy biskup, wracając z Ziemi Świętej, zginął na morzu, wybrano go na jego następcę. Był pasterzem wzorowym, zapobiegliwym. Zreformował też niektóre klasztory i odbudował swą siedzibę. Zmarł w roku 1136.

oraz:

św. Asterii, dziewicy i męczennicy (+ 310); św. Deusdedit, wyznawcy (+ VI w.)

Wyślij do nas maila
STRONA GŁÓWNA
TEKSTY ILG | OWLG | LITURGIA HORARUM | KALENDARZ LITURGICZNY | DODATEK | INDEKSY | POMOC
CZYTELNIA

 Teksty Liturgii Godzin:
© Copyright by Konferencja Episkopatu Polski i Wydawnictwo Pallottinum

Opracowanie i edycja - © Copyright by ILG